Eh.....Sumi-wat??

SumiE (spreek uit; Soemie-ee) is de Japanse naam voor inktschilderen. Sumi  betekent 'inkt' en E betekent 'zwart'. SumiE is de officiele naam voor een anders dan andere schildertechniek die stamt uit Azïe en dan met name uit China en Japan. 

SumiE, schilderen met zwarte inkt dus, ontstond als schildertechniek in China en kwam  rond 1200 na Chr. met monniken mee naar Japan. Daar ontwikkelde de schildervorm zich tot een serieus ambacht en werd het een zusje van kalligrafie. Dezelfde materialen worden gebruikt, maar waar kalligrafie gebruikt wordt voor de Japanse karakters die voor woorden gebruikt worden, is SumiE de techniek  voor het beeldend schilderen.

Bij SumiE wordt geschilderd met speciale penselen die wat andere eigenschappen bezitten dan de westerse aquarel-, acryl en olieverfpenselen. Zo kunnen ze, door de manier waarop ze vervaardigd zijn, veel meer water opnemen.

Voor het te schilderen werk wordt rijstpapier gebruikt wat, eenmaal voltooid, op een tweede vel rijstpapier geplakt wordt om het werk mooi strak te krijgen. Daarna kan het worden ingelijst. 

De inkt waarmee geschilderd wordt, is afkomstig van een inktstaaf. Je maakt zelf je inkt en doet dat op de traditionele wijze door de pigmenten in de inktstaaf los te wrijven op een granieten inktsteen. 

Dat inkt wrijven kost tijd. Tijd, die benut wordt om te focussen op je onderwerp, de besognes van alledag los te laten en vooral te doorgronden wat de essentie van je onderwerp is.

 

En daar is het woord dan gevallen: de 'essentie'.

Veel, zo niet alles, draait bij SumiE om de essentie: wat maakt je onderwerp tot wat het ís.

Vraag: wat maakt nou dat een struik het etiketje 'bamboe' opgeplakt krijgt en niet bijvoorbeeld het etiketje 'sering'?

Antwoord: die recht opgaande groeiwijze, dat groene, die een beetje naar beneden hangende blaadjes, en vooral: de knopen, die verdikkingen, in de stengel.

Knopen, recht opgaand, groen, bladvorm=  ziedaar de essentie van bamboe.  Dát moet je dus op papier zien te krijgen en daaromheen dwalen dan je gedachten zo'n beetje tijdens het inkt wrijven .

Je kunt tijdens het schilderen overigens nog verder gaan en ook je ademhaling erbij betrekken. Dit heeft ertoe geleid dat SumiE schilderen onder de paraplu van de Oosterse Zen uitingen schuilt. 

 

 Het totaalplaatje is nu bijna compleet. 

Eén ding komt er nog bij: het streven is namelijk óók nog, om de schildering in zo min mogelijk streken te realiseren; kun je het in vier streken voor elkaar krijgen, dan zeker niet in vijf streken doen!

 

Tenslotte:

kleur wordt in de Chinese werken veelvuldig toegepast; in Japanse werken slechts wanneer de kleur tot de essentie behoort, en wit is daarbij functioneel. Wit geeft ruimtelijkheid, leegte of een andere essentie weer. Zo zal een Siamese kat helemaal in zwartwit geschilderd worden, maar de ogen zijn knalblauw. Blauwe ogen zijn immers, net zoals de zwarte voeten, oren en staartpunt plus de lichte vacht essentieel voor een Siamees.